«Εξομολογήσεις», H χαρά της ζωής (Αγίου Αυγουστίνου)

 

Κύριε, μακριά από μένα, μακριά από την καρδιά του δούλου σου που σου εξομολογείται, η σκέψη ότι οποιαδήποτε χαρά θα μπορούσε να μου δώσει ευτυχία. Γιατί «υπάρχει μια χαρά που δεν δίνεται σε ασεβείς», αλλά μονάχα σε όσους σε υπηρετούν με ανιδιοτέλεια. 

Γι’ αυτούς η χαρά είσαι εσύ. Και μόνο μια πραγματικά ευτυχισμένη ζωή υπάρχει: η ζωή που μοναδική χαρά της είσαι εσύ. Μακάριος είναι μόνο ο άνθρωπος που ευφραίνεται για σένα, από σενα και χάρη σε σένα. Δεν υπάρχει άλλη ευτυχία. Και όσοι φαντάζονται μιάν άλλη, άλλα κυνηγούν. Κυνηγούν κάποια εικόνα χαράς και όχι την αληθινή χαρά.

Ίσως όμως τελικά να μην είναι τόσο βέβαιο ότι όλοι θέλουν ευτυχία. Γιατί όσοι δεν γυρεύουν τη χαρά τους σε σένα, τη μοναδική πηγή χαράς, δεν θέλουν αληθινά να είναι ευτυχισμένοι σην ζωή. 

Η μπορεί νά το θέλουν όλοι, αλλά επειδή «η σάρξ επιθυμεί κατά του πνεύματος, το δε πνεύμα κατά της σάρκος», δεν κάνουν αυτό που θέλουν, ξεπέφτουν και βολεύονται με ό,τι μπορούν, αφού δεν μπορούν να φτάσουν στο αγαθό και δεν το θέλουν όσο χρειάζεται για να το φτάσουν.

Οποιονδήποτε ρωτήσω να μου πεί τι του δίνει μεγάλη χαρά, η αλήθεια ή το ψέμα, όλοι θα μου απαντήσουν ανενδοίαστα «η αλήθεια», με την ίδια βεβαιότητα με την οποία μου λένε ότι επιδιώκουν την ευτυχία. Και αυτό γιατί η ευτυχία είναι η χαρά που βλασταίνει από την αλήθεια. 

Είναι η χαρά που γέννησες εσύ, ο Θεός της αλήθειας , «ο φωτισμός μου και η σωτηρία του προσώπου μου». Ναι, όλοι θέλουν την ευτυχία, όλοι θέλουν αυτή τη μόνη ευτυχία, και όλοι θέλουν τη χαρά της αλήθειας.

Πολλούς ανθρώπους γνώρισα που ήθελαν να εξαπατήσουν άλλους, όμως κανέναν που να του αρέσει να τον εξαπατούν. Από που αλλού τότε απόκτησαν αυτή τη γνώση της ευτυχίας, αν όχι από την ίδια πηγή, από την οποία απόκτησαν και την γνώση της αλήθειας;  Δεν θέλουν να εξαπατώνται, γιατί αγαπούν την αλήθεια. 

Και η ευτυχία στη ζωή, που δεν είναι άλλο από τη χαρά της αλήθειας, φανερώνει την αγάπη τους για την αλήθεια. Δεν θα την αγαπούσαν, αν δεν είχαν κάποια γνώση της στη μνήμη τους. 

Γιατί λοιπόν στερούνται αυτή τη χαρά; Γιατί λοιπόν δεν είναι ευτυχισμένοι; 

Είναι γιατί καταπονούνται σε άλλα πράγματα που τους εξαθλιώνουν, και η αμυδρή αυτή ανάμνηση δεν αρκεί για να τους εξυψώσει. Όμως «υπάρχει ακόμα λίγο φώς» για τους ανθρώπους. Ας βαδίσουν λοιπόν, «ας βαδίσουν πρίν νυχτωθούν».

Γιατί όμως «η αλήθεια γεννά το μίσος»; 

Αν όλοι θέλουν την ευτυχία, που δεν είναι άλλη από την χαρά της αλήθειας, τότε γιατί ο «κήρυκας της αλήθειας σου έγινε εχθρός τους»; Γιατί λοιπόν; 

Μήπως επειδή ο κόσμος αγαπά τόσο την αλήθεια, που εννοεί να βλέπει ως αλήθεια ακόμη και την πλάνη τους; 

Η μήπως επειδή δεν θέλει να παραδεχτεί ότι εξαπατήθηκε, δεν θέλει να τον πείσουν ότι σφάλλει; 

Αγαπούν το φώς της, αλλά μισούν τον έλεγχό της. 

Δεν θέλουν να εξαπατώνται, αλλά θέλουν μόνο να εξαπατούν. 

Την αγαπούν όταν τους αποκαλύπτεται, αλλά τη μισούν όταν τους αποκαλύπτει. 

Αλλά να ποιά θα είναι η αμοιβή τους: η αλήθεια θα ξεσκεπάσει αυτούς που την αρνούνται, αλλά γι’ αυτούς θα μένει πάντα σκεπασμένη.

Ναί, έτσι είναι ο νούς του ανθρώπου! Δες τον, πόσο είναι τυφλός και αδύναμος, ντροπιασμένος και ατιμασμένος. Θέλει να κρύβεται, αλλά να μην του μένει τίποτε κρυφό! Και ιδού η τιμωρία του: δεν μπορεί να κρυφτεί από την αλήθεια, αλλά η αλήθεια του μένει κρυμμένη.

 Όμως και μέσα σε όλη αυτή την αθλιότητα, περισσότερο χαίρεται με την αλήθεια παρά με το ψέμα. Ευτυχία θα νιώσει μόνο όταν αποτινάξει κάθε μέριμνα και ευφρανθεί με τη μοναδική αλήθεια,την αρχή παντός του αληθινού.

H χαρά της ζωής (Αγίου Αυγουστίνου)