Επιστολή διαμαρτυρίας κατά της απόφασης της Δ.Ι.Σ. μέσω της Συνοδικής Επιτροπής Βιοηθικής, υπέρ των εμβολίων, κατά της βλάσφημης χρήσης της μάσκας εντός των ιερών ναών και των κλειστών ναών για το πλήθος των πιστών.
Συντάχθηκε, με τη συνεργασία της Πανελλήνιας Κοινότητας Ορθοδόξων Χριστιανών ''ΙΗΣΟΥΣ ΧΡΙΣΤΟΣ ΝΙΚΑ'' και την Ορθόδοξη αδελφότητα ''Testimonianza Ortodossa'' Ορθόδοξη μαρτυρία. Την επιστολή έχουν υπογράψει 1900 άτομα μέχρι στιγμής. Μεταξύ αυτών ιερείς, μοναχοί, αδελφότητες, γιατροί, νομικοί, νοσηλευτές, σώματα ασφαλείας και απλοί άνθρωποι από όλη τη χώρα. Η συλλογή των ονομάτων συνεχίζεται και θα αποστέλλεται κατά τακτά χρονικά διαστήματα προς την Δ.Ι.Σ.Ακολουθεί η κεντρική επιστολή.
Για την επιστολή μαζί με τα παραρτήματα σε μορφή pdf πατήστε εδώ.
Η συλλογή υπογραφών συνεχίζεται στο
email - ihsousxristosnika2@gmail.com
αυτό που χρειάζεται να αποστείλετε είναι το ονοματεπώνυμο σας, η ιδιότητα και η πόλη διαμονής σας.
23 Φεβρουαρίου 2021
ΠΡΟΣ ΔΙΑΡΚΗ ΙΕΡΑ ΣΥΝΟΔΟ
ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
Σεβαστοί Αρχιερείς,
Ως μέλη της Μίας, Αγίας, Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας και, ειδικότερα, ως πνευματικά τέκνα της επισκοπικής ευθύνης σας, αισθανόμαστε την ανάγκη να απευθύνουμε σε εσάς, τους εκκλησιαστικούς μας Ποιμένες, τον προβληματισμό, την ανησυχία, την αγωνία, αλλά και την αντίθεσή μας σχετικά με την ευθεία εκ μέρους της Ιεράς Συνόδου προτροπή προς τον πιστό λαό (βλ. απόφαση της Δ.Ι.Σ. από 04/01/2021, απηχώντας πλήρως μια γενικόλογη τοποθέτηση της Συνοδικής Επιτροπής Βιοηθικής), προκειμένου να αποδεχθούμε στο σώμα μας το (πολυδιαφημιζόμενο από το κράτος και σύσσωμα τα ελληνικά Μ.Μ.Ε. αλλά και τον παγκόσμιο μηχανισμό διαμόρφωσης της κοινής γνώμης) «εμβόλιο» ως πανάκεια, «a priori», άνευ της επιβεβλημένης με αδιάσειστα στοιχεία επιστημονικής τεκμηρίωσης.
Εκτός του αμφιλεγόμενου εμβολίου για τον covid-19 (ελλείψει ολοκληρωμένων μελετών και ήδη πολλών αναφερόμενων παρενεργειών ακόμη και θανάτων), ομοίως και οι πρόσφατες αποφάσεις και εγκύκλιοι της Ιεράς Συνόδου, από 13/1/2021 και 16/1/2021, αναφορικά με τους όρους λειτουργίας των Ιερών Ναών, και συμμετοχής των πιστών στις Ιερές Ακολουθίες και ιδιαίτερα στη Θεία Λειτουργία μάς δημιουργούν εύλογες ανησυχίες.
Αφετέρου επιθυμούμε να επιστήσουμε την προσοχή σας στο εξίσου σοβαρό θέμα της εφαρμογής περιοριστικών- απαγορευτικών μέτρων προσέλευσης των πιστών, που ως καλώς γνωρίζετε, ταλανίζουν για έναν χρόνο τον πιστό λαό. Για εμάς τους Ελληνορθόδοξους είναι ανεξήγητη, πολύ επώδυνη και πάντως όχι δεκτή στην εκκλησιολογική μας συλλογική συνείδησή η αποδοχή εκ μέρους της Ιεραρχίας των εντολών της Πολιτείας στα του Οίκου μας λειτουργικά, δηλαδή τα «απαγορευτικά» στη σύναξη εντός των ιερών μας ναών. Ειδικότερα:
α) τον περιορισμό έως συρρίκνωσης του αριθμού των πιστών από 25 σε 9 μετά σε 4 (με το ανήκουστο σε καιρό ειρήνης φαινόμενο τέλεσης Θ. Λειτουργίας χωρίς πιστούς!),
β) την υποχρεωτική μασκοφορία εντός των ναών και τους γενικότερους όρους της συμμετοχής των πιστών στις Ιερές Ακολουθίες και τα Μυστήρια με τις ευλογίες του κράτους, όποτε δηλαδή επιτρέπει στην Εκκλησία να είναι ανοιχτοί οι ναοί μας.
Πρόκειται, κατά τη γνώμη μας, για έναν πρωτοφανή συμβιβασμό της Εκκλησίας, στον οποίο σύρθηκε η Ιεραρχία. Το παράδοξο αυτό γεγονός μάς προξενεί βαθύτατο προβληματισμό! Πώς είναι δυνατόν, αναρωτιόμαστε με ανείπωτη θλίψη, στο όνομα της λεγομένης «πανδημίας», να γίνονται δυστυχώς, φοβεροί ανιστόρητοι συμβιβασμοί και υποχωρήσεις από πλευράς της διοικούσης Εκκλησίας, εγείροντας σοβαρά θεολογικά ζητήματα πίστεως, τα οποία εδώ και 2000 χρόνια και εν μέσω πολλών σοβαρών πανδημιών ήταν αδιαπραγμάτευτα, θεμελιώδη!
Ωσαύτως, η Ιεραρχία συντάχτηκε αναφανδόν «ευλαβικά» με την άποψη μερικών «ειδικών», μερίδα των οποίων εκφράζουν εναλλασσόμενα σενάρια αντιθετικής φρασεολογίας, παραβλέποντας διαφορετικές επιστημονικές τοποθετήσεις με άλλα δεδομένα, επίσης δημοσιευμένα σε έγκριτα περιοδικά του διεθνούς ιατρικού κόσμου. Μία τέτοια μονόπλευρη θεώρηση είναι τουλάχιστον αμφιλεγόμενη και επιλήψιμη στη διεθνή επιστημονική κοινότητα. Ειδικότερα, επισημαίνεται ότι ακόμη και επί Τουρκοκρατίας και Γερμανικής κατοχής δεν καταπατήθηκε τόσο βάναυσα το θρησκευτικό αίσθημα και δεν ακυρώθηκε στην πράξη το δικαίωμα λατρείας.
Περαιτέρω, τονίζουμε τη, δυσδιάκριτη ενδεχομένως για πολλούς, σχέση μεταξύ του εμφανέστατου διωγμού κατά της Αγίας Ορθοδόξου Εκκλησίας και των σχεδίων της «Νέας Τάξης Πραγμάτων», σε συνάρτηση με την επιδιωκόμενη εξαγγελθείσα δια στόματος ηγετών, και αυτής της Ελλάδος, «Παγκόσμιας Διακυβέρνησης».
Μας εξέπληξε, επίσης, δυσάρεστα η Δ.Ι.Σ με την παράδοξη έκκλησή της τόσο προς την ηγεσία της Ευρωπαϊκής Ενώσεως όσο και προς την Ελληνική Κυβέρνηση να προβούν στις απαραίτητες ενέργειες ούτως ώστε να εξασφαλιστεί άμεσα ο ικανός αριθμός εγκεκριμένων εμβολίων για τους πολίτες!!![i].
Στην από 13/1/2021 απόφασή της αναφέρεται ότι: «..Η Δ.Ι.Σ… παρακολουθεί στενά το ζήτημα των εμβολιασμών, μέσω της Συνοδικής Επιτροπής Βιοηθικής, η οποία με συνεχείς αναφορές της, ενημερώνει το Συνοδικό Σώμα για όλες τις εξελίξεις. Στο πλαίσιο αυτό η Ιερά Σύνοδος ενημερώθηκε και κατόπιν διαβεβαίωσε το Χριστεπώνυμο πλήρωμα, ότι κατόπιν γενομένης «έρευνας», τα εμβόλια κατά του COVID-19 που επί του παρόντος χρησιμοποιούνται στην Πατρίδα μας, δεν απαιτούν την χρήση καλλιεργειών εμβρυϊκών κυττάρων για την παραγωγή τους».
Ερωτούμε σχετικώς: Η «έρευνα» αυτή, την οποία επικαλείται η Διαρκής Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος, σε ποιο έγκριτο μέσον δημοσιεύθηκε ή τελεί υπό δημοσίευση, ώστε να αξιώνει να έχει αντικειμενικό κύρος;
Με αφορμή την ανωτέρω ενημέρωση, στη συνέχεια, «η Ιερά Σύνοδος επαναλαμβάνει, ιδίως προς όσα από τα μέλη της παρουσιάζουν μία ιδιαίτερη ευαισθησία στα σενάρια απειλής και κινδύνων, στηριζόμενα μονομερώς και ανεξέλεγκτα είτε σε διογκωμένες δημοσιογραφικές πληροφορίες κυρίως από το διαδίκτυο, είτε διακατέχονται από διάφορες προκαταλήψεις, ότι η επιλογή του εμβολιασμού δεν είναι ζήτημα τόσο θεολογικό ή εκκλησιαστικό, αλλά κυρίως ιατρικό-επιστημονικό και αποτελεί ελεύθερη προσωπική επιλογή του κάθε ανθρώπου σε επικοινωνία με τον ιατρό του, χωρίς ο εμβολιασμός να συνιστά έκπτωση από την ορθή Πίστη και ζωή. Άλλωστε, ήδη ένας εκ των Ιεραρχών της Εκκλησίας της Ελλάδος, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου κ. Ιερόθεος εμβολιάστηκε, εκπροσωπώντας και τον μη δυνάμενο για ιατρικούς λόγους να εμβολιαστεί Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμο»[ii].
Περαιτέρω, στην από 16/1/2021 Εγκύκλιο της Δ.Ι.Σ. (αρ. πρωτ. 204/2021) αναφέρεται, μεταξύ άλλων ότι: 3) «Οἱ πιστοί, κατά τήν διάρκεια τῆς παραμονῆς τους στόν Ἱερό Ναό, ὑποχρεοῦνται νά φοροῦν προστατευτικό κάλυμμα προσώπου (υφασμάτινη μάσκα), τήν ὁποία θά ἀφαιροῦν μόνο γιά τήν Θεία Μετάληψη..»[iii].
Οι προαναφερθείσες, υπογραμμισμένες στην παρούσα επιστολή, δηλώσεις της Δ.Ι.Σ, εγείρουν σοβαρά κριτικά επιστημονικά ερωτήματα και μας προξενούν βαθύτατη θλίψη και απογοήτευση για τον υπερβάλλοντα ζήλο με τον οποίον η Δ.Ι.Σ. ασπάζεται ευλαβικά την επιβολή υγειoνομικών μέτρων εντός των Ιερών Ναών και κατά τη συμμετοχή στις Ιερές Ακολουθίες, στα Μυστήρια της Εκκλησίας και ειδικότερα στη Θεία Λειτουργία, χωρίς να εφαρμόζεται η αρχή της αναλογικότητας σε σχέση με παρόμοια μέτρα σε άλλους κλειστούς χώρους.
Είναι γνωστό ότι σε όλα τα νοσηλευτικά ιδρύματα της χώρας υφίστανται Ιεροί Ναοί στους οποίους, για δεκαετίες και μέχρι την εμφάνιση της πανδημίας και την επιβολή των μέτρων, οι ασθενείς και οι επισκέπτες των νοσηλευτικών ιδρυμάτων έχουν τη δυνατότητα να προσέρχονται, χωρίς ουδέποτε να τεθεί ζήτημα κινδύνου της υγείας τους. Άλλωστε η θεσμοθέτηση της ίδρυσης Ιερών Ναών στα Νοσηλευτικά Ιδρύματα της χώρας ψηφίστηκε από το Νομοθετικό Σώμα της χώρας. Πράγματι, μέχρι την εμφάνιση της παρούσας πανδημίας, ουδέποτε κάποιο πρόσωπο από τον πολιτικό κόσμο ή την επιστημονική κοινότητα της χώρας ή από τον χώρο του κλήρου και των αρχιερέων, έθεσε ζήτημα απειλής της υγείας από την παρουσία ασθενών - πιστών στον Ιερό Ναό και στα ιερά Μυστήρια της Εκκλησίας. Το ζήτημα αυτό αναδύθηκε ξαφνικά το 2020 με την εμφάνιση μιας (κατασκευασμένης για πολλούς)[iv] ιώσεως!
Όσον αφορά στην τοποθέτηση της Δ.Ι.Σ. στο ζήτημα των εμβολίων, ατυχώς και αστόχως αυτή συνιστά στην ουσία σαφή παρότρυνση στους πιστούς να εμβολιασθούν αφενός με τη διαβεβαίωσή της, ως μη ώφειλε, ότι τα εν λόγω εμβόλια δεν απαιτούν τη χρήση καλλιεργειών εμβρυϊκών κυττάρων και αφετέρου με το παράδειγμα του δημόσιου εμβολιασμού ενός εκ των Αρχιερέων (και διατελέσαντος εκπροσώπου τύπου) της Εκκλησίας της Ελλάδος!
Κατά την ταπεινή μας άποψη, ο συγκεκριμένος εμβολιασμός, όπως και άλλοι συναφείς, που δυστυχώς ακολούθησαν, δεν θα έπρεπε να είναι σε κοινή δημόσια θέα με σκοπό τον επηρεασμό-καθοδήγηση του Χριστεπώνυμου πληρώματος της Εκκλησίας προς αυτή την κατεύθυνση, τον εμβολιασμό, προτού ακόμα αποφανθεί ολοκληρωμένα και σαφώς η Συνοδική Επιτροπή Βιοηθικής. Είναι ως γνωστόν αναφαίρετο δικαίωμα καθενός, να κάνει ανεπηρέαστα την επιλογή του ως ελεύθερη ύπαρξη, έχουσα το αυτεξούσιον ως δωρεά από τον Δημιουργό του.
Ως προς το μείζον ζήτημα της ασφάλειας των εμβολίων κατά του COVID-19:
Με βάση τα προαναφερθέντα, εν κατακλείδι δηλώνουμε μετά λύπης ότι αδυνατούμε να κατανοήσουμε πώς η Δ.Ι.Σ. προέβη σε μια τόσο άωρη βεβιασμένη τοποθέτηση επί των εμβολίων, ενός μείζονος σημασίας για την υγεία των πολιτών ζήτημα, το οποίο, ακριβώς λόγω της σοβαρής επίπτωσής του στην υγεία του ευρύτερου πληθυσμού της χώρας, τελεί ακόμα υπό ιατρική, βιοηθική και όχι μόνον διερεύνηση.
Στο πλαίσιο εκτεταμένης έρευνας, προκειμένου να αποτυπώσουμε ολοκληρωμένα και τεκμηριωμένα τους κριτικούς προβληματισμούς μας, ανατρέξαμε, στα διαθέσιμα επιστημονικά δεδομένα, αναφορές και εκθέσεις που έχουν δημοσιευθεί από έγκριτους επιστήμονες και φορείς/ οργανισμούς αναφορικά με το εμβόλιο. Τα σχετικά ιατρικά επιστημονικά δεδομένα, τα οποία οδηγούν σε ακριβώς αντίθετα συμπεράσματα από αυτά που μας παρουσιάζουν οι υπέρμαχοι του εμβολίου, παρουσιάζονται στη συνέχεια στο ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι, με παράθεση των επιστημονικών πηγών, ώστε να είναι δυνατή η διαπίστωση της ορθότητας, συνάφειας και ακρίβειας αυτών. Επιπροσθέτως, το ισχύον νομικό πλαίσιο σε σχέση με τον εμβολιασμό παρουσιάζεται στο ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙ αλλά και τα θεολογικά ζητήματα που ανακύπτουν από την υποχρεωτικότητα του εμβολιασμού και την υποχρεωτική χρήση μάσκας κατά τη συμμετοχή στις Ιερές Ακολουθίες της Εκκλησίας και τη Θεία Λειτουργία στο ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙΙ.
Λαμβανομένων υπόψη των ανωτέρω στοιχείων και όλων των διαστάσεων του θέματος θεολογική, ηθική, ιατρική και νομική, εμείς οι υπογράφοντες αυτή την επιστολή Ορθόδοξοι Χριστιανοί βαπτισμένοι εις το όνομα της Αγίας Τριάδος εκφράζουμε τη διαφωνία μας ως προς τις από 4/1/2021, 13/1/2021 και 16/1/2021 αποφάσεις της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος σχετικά με τους όρους συμμετοχής των πιστών στις Ιερές Ακολουθίες και ιδιαίτερα στη Θεία Λειτουργία, αλλά και τη συμμετοχή τους στο πρόγραμμα εμβολιασμού για τον Covid-19 που είναι σε εξέλιξη στη χώρα μας.
Ως εκ τούτου ζητάμε την άμεση επανεξέταση του όλου ζητήματος εκ μέρους της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου και της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος εν Συνόδω, ώστε να εκτιμηθούν όλα τα σχετικά δεδομένα που εμπίπτουν στη δική σας αρμοδιότητα και να αξιολογηθούν ορθώς τα ανωτέρω, λαμβάνοντας υπ’ όψιν όλα τα επιστημονικά, ιατρικά, νομικά και θεολογικά δεδομένα, όπως αυτά εκτίθενται στα Παραρτήματα που ακολουθούν την παρούσα επιστολή. Σας ζητούμε να επανεξετάσετε το θέμα της υποχρεωτικότητας της μάσκας, καθότι η χρήση της μέσα στους ιερούς ναούς μας αποτελεί αλλοίωση της εικόνας του Θεού και βλασφημία κατά του Αγίου Πνεύματος.
Κι επειδή έχει εγερθεί και το θέμα του τρόπου μετάδοσης της Θείας Κοινωνίας δια της μίας αγίας Λαβίδας, επισημαίνουμε ότι αυτό είναι για όλους εμάς εντελώς αδιαπραγμάτευτο και δεν το συζητάμε!
Σεβαστοί Πατέρες και Ποιμενάρχες της Μητέρας μας Εκκλησίας, εμείς τα παιδιά σας βαθυσεβάστως, σας παρακαλούμε να ενσκήψετε και να δείτε με ευμένεια τα ανωτέρω αιτήματά μας και επιπλέον να λάβετε υπ’ όψιν σας τον σοβαρό ηθικό προβληματισμό, που μας διακατέχει ως προς τα ανωτέρω, με γνώμονα πάντα το βέλτιστο ψυχοσωματικό και πνευματικό συμφέρον του λαού μας!
Μερικοί μπορεί να μην βλέπουν κανένα ηθικό πρόβλημα, εν τούτοις για πολλούς εξ ημών προκύπτει σοβαρό ηθικό ζήτημα από την αφαίρεση μιας αγέννητης ανθρώπινης ζωής - τον φόνο που συνιστά μια έκτρωση- για να αποτελέσει αυτό περιεχόμενο «ζωής» σε ένα εμβόλιο ή φάρμακο που δημιουργήθηκε με κύτταρα προερχόμενα από τη συλλογή του εμβρυϊκού ιστού. Ακόμα κι αν τα κύτταρα έχουν πολλαπλασιαστεί δεκαετίες πριν στο εργαστήριο, πολύ μετά την άμβλωση, ακόμα και αν κάποιες από τις εταιρείες χρησιμοποίησαν αυτές τις κυτταρικές σειρές μόνο στις δοκιμές, ακόμα και αν υποτεθεί ότι η έκτρωση έγινε για άλλο σκοπό αρχικώς, ωστόσο προφανώς αυτή η γραμμή σύνδεσης παραμένει! Η χρήση τέτοιων κυττάρων για την παραγωγή εμβολίων εγείρει προβλήματα ηθικής τάξης και συνείδησης για όποιον μπορεί να του προσφερθεί αυτό το εμβόλιο και έχει επίγνωση του προορισμού του, που είναι η θέωση και η σωτηρία. Επιπλέον, η δυνατότητα έκφρασης αντίρρησης για λόγους συνείδησης, από εκείνους στους οποίους προσφέρεται ένα εμβόλιο, δημιουργεί ηθικές απαιτήσεις για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, τους υπαλλήλους υγειονομικής περίθαλψης, επιστήμονες, δημιουργούς εμβολίων, χρηματοδότες, πολιτικούς και Ιεραρχία, ανεξάρτητα από το αν έχουν ηθική ανησυχία ή όχι. Επιπλέον θα πρέπει να εστιάσουμε στις σοβαρές παρενέργειες και τους θανάτους που έχουν ήδη σημειωθεί, καθιστώντας το εν λόγω εμβόλιο αμφιλεγόμενο και εν τέλει επικίνδυνο για την υγεία των ανθρώπων.
Επομένως θα πρέπει ο καθένας εξ ημών να πράξει κατά συνείδηση, σκεπτόμενος όχι μόνο το σήμερα, όχι μόνο τον εαυτό του, αλλά και τις επόμενες γενιές αναλογιζόμενος την ηθική και πνευματική ευθύνη που φέρει, ενώπιον Θεού και (συν) ανθρώπων.
Καλούμε την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος να διαφοροποιηθεί ΑΜΕΣΑ ΚΑΙ ΣΑΦΩΣ από τη βατικάνεια εκδοχή αποδοχής των εμβολίων, που χρησιμοποιούν εκτρωμένα έμβρυα, ως προς την ηθική διάσταση του θέματος (βλ. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι), και τηρώντας ομολογιακή στάση, να ευθυγραμμιστεί πλήρως με την Ορθόδοξη Παράδοση (στον τρόπο αντιμετώπισης των λοιμών), ορθοτομώντας λόγο Αληθείας και σωτηρίας, όπως αυτή εκφράζεται διαχρονικά δια των Κανόνων της Εκκλησίας.
ΖΗΤΟΥΜΕ ΤΑ ΤΟΥ ΟΙΚΟΥ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΝΑ ΡΥΘΜΙΖΟΝΤΑΙ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ ΚΑΙ ΜΟΝΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΑΙ ΟΧΙ ΑΠΟ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ.
Μετά πολλού σεβασμού και βαθειάς εκτίμησης
«ΙΗΣΟΥΣ ΧΡΙΣΤΟΣ ΝΙΚΑ»
[i] ΙΣΤΟΛΟΓΙΟ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ, “ΔΙΣ: “Εκτακτη Συνεδρία της ΔΙΣ”. 4/1/2021,http://www.ecclesia.gr/greek/holysynod/holysynod.asp?id=2830&what_sub=d_typou[ii] α. https://www.megatv.com/2020/12/28/koronoios-emvoliastike-o-protos-mitropolitis-naypaktou-ierotheos-ta-emvolia-einai-apotelesmatiki-therapeia/β. ΙΣΤΟΛΟΓΙΟ ΡΟΜΦΑΙΑ, “ΔΙΣ: ''Η επιλογή του εμβολιασμού αποτελεί ελεύθερη προσωπική επιλογή του κάθε ανθρώπου''. Γράφτηκε από τον/την Εκ της Ιεράς Συνόδου. 12 & 13/01, https://www.romfea.gr/ekklisia-ellados/41581-dis-i-epilogi-tou-emboliasmou-apotelei-eleutheri-prosopiki-epilogi-tou-kathe-anthropou[iii] ΙΣΤΟΛΟΓΙΟ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ, “Περί τῆς λειτουργίας τῶν Ἱερῶν Ναῶν κατά τό χρονικό διάστημα ἀπό τήν 18η Ἰανουαρίου ἕως καί τήν 25η Ἰανουαρίου ἐ.ἔ.»”. 16/1/2021,http://www.ecclesia.gr/greek/holysynod/egyklioi.asp?id=2849&what_sub=egyklioi[iv] «Το εμβόλιο του Κορωνοϊού - Μια άλλη γνώμη Νομπελίστα ιατρού που ανακάλυψε τον HIV» https://www.youtube.com/watch?v=afi3LQ1e6Hw, 13-12-2020. Πανεπιστήμιο του Αμβούργου: Ενδείξεις ότι ο κορωνοϊός διέρρευσε από εργαστήριο της Γουχάν, https://www.naftemporiki.gr/story/1694602/panepistimio-tou-ambourgou-endeikseis-oti-o-koronoios-dierreuse-apo-ergastirio-tis-gouxan, 19-02-2020.
