Ἐγκύκλιος Τριωδίου Μητροπολίτου Κυθήρων Σεραφεὶμ
«Φαρισαίου φύγωμεν ὑψηγορίαν, καί τελώνου μάθωμεν τό ταπεινόν ἐν στεναγμοῖς…»
Aγαπητοί μου Aδελφοί καί Συλλειτουργοί,
Aδελφοί μου Χριστιανοί, τέκνα μου ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά!
Εὐλογημένη, εἰρηνική κατά Θεόν, χαριτοφόρα καί πλούσια σέ πνευματική καρποφορία ἡ ἱερή καί κατανυκτική περίοδος τοῦ Ἱεροῦ Τριῳδίου, ἡ ὁποία ἀρχίζει ἀπό τήν σημερινή Κυριακή τοῦ Τελώνη καί τοῦ Φαρισαίου καί θά περαιωθῇ σύν Θεῷ κατά τήν τελευταία ἡμέρα τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Ἑβδομάδος, τό Μέγα Σάββατον.
Τό Ἱερό Τριῴδιο ἀνοίγει ἡ ταπείνωσις καί ἡ βαθεῖα συντριβή τοῦ τελώνη καί τό κλείνει ἡ εἰλικρινής μετάνοια καί ἡ ὁμολογία τοῦ εὐγνώμονος ληστοῦ. Καθ’ ὅλην...
τήν διάρκεια τῶν 70 αὐτῶν ἁγίων ἡμερῶν εἰς τήν προκαθάρσιμον περίοδον τῶν τριῶν πρώτων ἑβδομάδων μέχρι τήν Κυριακή τῆς Τυρινῆς, εἰς τάς 6 ἑβδομάδας τῶν φωτοποιῶν Νηστειῶν τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς καί εἰς τήν Ἁγίαν καί Μεγάλην Ἑβδομάδα, ἡ ὁποία ἀποτελεῖ τά Ἅγια τῶν Ἁγίων τῆς ὅλης περιόδου τοῦ Ἱεροῦ Τριῳδίου, παρελαύνουν πρόσωπα καί πρότυπα ὑποδειγματικῆς μετανοίας (ὅπως ὁ τελώνης, ὁ ἄσωτος, ἡ ὁσία Μαρία ἡ Αἰγυπτία, ἡ πόρνη ἡ ἀλείψασα μέ τό μῦρον τούς ἀχράντους πόδας τοῦ Κυρίου μας, ὁ Ἀπόστολος Πέτρος, ὁ ὁποῖος ἔκλαυσε πικρῶς διά τήν τριπλῆν ἄρνησίν του, ὁ εὐγνώμων ληστής καί ὅσοι ἄλλοι μνημονεύονται εἰς τόν Μέγαν Κανόνα πρώην ἄσωτοι καί ἁμαρτωλοί). Παρελαύνουν, ὡσαύτως, καί ἁγνά πρότυπα ἀρετῆς καί θεοσεβείας (ὅπως οἱ ἅγιοι Βασιλεῖς Μιχαήλ καί Θεοδώρα καί ὁ ἅγιος Πατριάρχης Μεθόδιος, οἱ ὁποῖοι ὑπούργησαν εἰς τό θεῖον ἔργον τῆς ἀναστηλώσεως τῶν Ἱερῶν Εἰκόνων, ὁ ἅγιος Γρηγόριος Ἀρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης ὁ Παλαμᾶς, ὁ Ὅσιος Ἰωάννης ὁ Σιναΐτης, συγγραφεύς τοῦ ἀσκητικοῦ βιβλίου τῆς Κλίμακος, ὁ Ἅγιος Ἀνδρέας Κρήτης, ποιητής τοῦ Μεγάλου Κανόνος, ὁ Ἅγιος καί Δίκαιος φίλος τοῦ Χριστοῦ Λάζαρος, ὁ ἅγιος Ἰωσήφ ὁ Πάγκαλος καί ὅλα τά ἀξιέπαινα ἅγια παραδείγματα ἐναρέτου βιοτῆς καί πολιτείας), τά ὁποῖα προβάλλει πρός μίμησιν ὁ Ὅσιος Ἀνδρέας Κρήτης εἰς τόν ὑπέροχον Κανόνα του.
Πρό πάντων, ὅμως, εἰς τό πνευματικόν στερέωμα τοῦ Ἱεροῦ Τριῳδίου λάμπει καί ἀστράπτει τό Πανάγιο Πρόσωπο τοῦ Σωτῆρος μας Ἰησοῦ Χριστοῦ μέ τήν πανηγυρικήν περιφοράν τῶν Ἱερῶν Εἰκόνων τῆς Κυριακῆς τῆς Ὀρθοδοξίας, μέ τήν Σταυροπροσκύνησιν εἰς τό μέσον τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, μέ τήν θριαμβευτικήν εἴσοδόν Του εἰς τά Ἱεροσόλυμα, μέ τήν Ἀκολουθία τοῦ Νυμφίου, μέ τά Ἅγια καί φρικτά Πάθη Του καί τέλος μέ τήν Ἁγίαν καί ἔνδοξον Ἀνάστασίν Του. Ἀλλά καί τό Πανάγιο Πρόσωπο τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου μέ τόν Εὐαγγελισμόν της, μέ τήν ἑόρτιον Ἀκολουθίαν τῶν Χαιρετισμῶν της, μέ τήν σεμνήν καί ἔμπονον παρουσίαν της εἰς τόν Σταυρόν καί τήν Ταφήν τοῦ Ἐσταυρωμένου Κυρίου καί Θεοῦ μας καί τήν ἀνεκλάλητον χαράν καί εὐφροσύνην της μετά τήν Ἀνάστασιν τοῦ Υἱοῦ της καί Θεοῦ καταυγάζει τήν ἐκκλησιαστική αὐτή περίοδο.
Θά ἐπανέλθωμεν, ὅμως, εἰς τήν ὑψοποιόν ταπείνωσιν καί τό «ταπεινόν ἐν στεναγμοῖς» τοῦ τελώνη τῆς σημερινῆς παραβολῆς, ὡς ἀπαραίτητο καί πρωταρχικό ἐφόδιο διά τήν ἀσφαλῆ ἀγωνιστική πορεία καί τά πνευματική γυμνάσματα τοῦ «σταδίου τῶν ἀρετῶν» τῆς ἁγίας αὐτῆς περιόδου. Καί εὐθύς ἀμέσως θά ἀκούσωμεν τόν ἐμπνευσμένο παραινετικό λόγο τοῦ συμπαθεστάτου Ἁγίου τῶν καιρῶν μας Ὁσίου Πορφυρίου τοῦ Καυσοκαλυβίτου διά τήν ταπείνωσιν καί τήν ἀνιδιοτέλεια εἰς τήν λατρείαν τοῦ Θεοῦ, τήν ὁποία εἶχε ὁ τελώνης καί δέν εἶχε ὁ μεγάλαυχος Φαρισαῖος.
«Ὁ Χριστός κάθεται ἔξω ἀπ’ τή θύρα τῆς ψυχῆς μας καί κρούει γιά νά Τοῦ ἀνοίξομε, μά δέν μπαίνει μέσα. Δέν θέλει νά ἐκβιάσει τήν ἐλευθερία, πού ὁ ἴδιος μᾶς ἔχει δώσει. Τό λέει στήν Ἀποκάλυψη: “Ἰδού ἕστηκα ἐπί τήν θύραν καί κρούω˙ ἐάν τίς ἀκούσῃ τῆς φωνῆς μου καί ἀνοίξῃ τήν θύραν, εἰσελεύσομαι πρός αὐτόν καί δειπνήσω μετ’ αὐτοῦ καί αὐτός μετ’ ἐμοῦ”. Ὁ Χριστός εἶναι εὐγενής. Στέκει ἔξω ἀπό τή θύρα τῆς ψυχῆς μας καί χτυπάει ἁπαλά. Ἄν τοῦ ἀνοίξομε, θά ἔλθει μέσα μας καί θά μᾶς δώσει τά πάντα, τόν ἑαυτό Του, μυστικά, ἀθόρυβα.
Τόν Χριστό δέν θά μπορέσομε νά Τόν γνωρίσομε, ἄν Ἐκεῖνος δέν μᾶς γνωρίσει. Δέν μπορῶ νά τά ἐξηγήσω ἀκριβῶς αὐτά, εἶναι μυστήρια. Ἀκοῦστε τόν Ἀπόστολο Παῦλο: “Νῦν δέ γνόντες Θεόν, μᾶλλον δέ γνωσθέντες ὑπό Θεοῦ”. Οὔτε μποροῦμε νά Τόν ἀγαπήσομε, ἄν ὁ ἴδιος δέν μᾶς ἀγαπήσει. Ὁ Χριστός δέν θά μᾶς ἀγαπήσει, ἅμα ἐμεῖς δέν εἴμαστε ἄξιοι γιά νά μᾶς ἀγαπήσει. Γιά νά μᾶς ἀγαπήσει, πρέπει νά 'βρεῖ μέσα μας κάτι τό ἰδιαίτερο. Θέλεις, ζητάεις, προσπαθεῖς, παρακαλεῖς, δέν παίρνεις ὅμως τίποτα. Ἑτοιμάζεσαι νά ἀποκτήσεις ἐκεῖνα πού θέλει ὁ Χριστός, γιά νά ἔλθει μέσα σου ἡ Θεία Χάρις, ἀλλά δέν μπορεῖ νά 'μπεῖ, ἄν δέν ὑπάρχει ἐκεῖνο πού πρέπει νά ἔχει ὁ ἄνθρωπος. Ποιό εἶναι αὐτό; Εἶναι ἡ ταπείνωση. Ἄν δέν ὑπάρχει ταπείνωση, δέν μποροῦμε ν’ ἀγαπήσομε τόν Χριστό. Ταπείνωση καί ἀνιδιοτέλεια στή λατρεία τοῦ Θεοῦ...
…Ὅταν φτάσεις σέ μία τέτοια ταπείνωση καί ἐξαναγκάσεις τή Χάρι τοῦ Θεοῦ νά κατοικήσει μέσα σου, τότε τά κέρδισες ὅλα. Ὅταν ἔχεις τήν ταπείνωση, ὅταν γίνεις αἰχμάλωτος τοῦ Θεοῦ, αἰχμάλωτος μέ τήν καλή ἔννοια, δηλαδή δοχεῖο τῆς Θείας Χάριτος, τότε μπορεῖς νά πεῖς μέ τόν Ἀπόστολο Παῦλο: “Zῶ δέ οὐκέτι ἐγώ, ζῇ δέ ἐν ἐμοί Χριστός”. Εἶναι πάρα πολύ εὔκολο νά πραγματοποιηθεῖ αὐτό, νά κάνουμε, δηλαδή, αὐτά πού θέλει ὁ Θεός. Ὄχι ἁπλῶς εὔκολο ἀλλά εὐκολότατο. Ἀρκεῖ νά κάνομε τό ἄνοιγμα. Ὅταν κάνομε το ἄνοιγμα, γιά νά δεχθοῦμε τό θεῖον, γινόμαστε ἄξιοι τοῦ Θεοῦ, γιά νά ἐγκύψει μέσα μας ὁ Χριστός. Καί ἄν ἐγκύψει μέσα μας ὁ Χριστός, μᾶς χαρίζει την ἐλευθερία. Ποῦ νά 'βρεῖς λέξεις γι’ αὐτά τά μυστήρια!… Ὅλο το μυστικό εἶναι ἡ ἀγάπη, ὁ ἔρωτας στόν Χριστό. Τό δόσιμο στόν κόσμο τόν πνευματικό. Οὔτε μοναξιά νιώθει κανείς, οὔτε τίποτα. Ζεῖ μέσα σ’ ἄλλον κόσμο. Ἐκεῖ πού ἡ ψυχή χαίρεται, ἐκεῖ πού εὐφραίνεται, πού ποτέ δέν χορταίνει».
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Πόσο μᾶς εἰρηνεύουν καί γαληνεύουν τήν ψυχήν μας τά θεοφώτιστα αὐτά λόγια τοῦ Ὁσίου Πορφυρίου! «Ὁδός ἀρίστη» χαρακτηρίζεται ἡ ταπείνωσις εἰς τό Συναξάριον τῆς Μεγ. Πέμπτης. Καί πράγματι εἶναι. Εἶναι ἡ ἀσφαλέστερη ὁδός πρός μετάνοιαν καί σωτηρίαν. Καί αὐτή ἡ «ἀρίστη ὁδός» καί ἀσφαλεστέρα ὅλων τῶν ἄλλων μᾶς χρειάζεται καί εἶναι ἀπαραίτητη σήμερα, περισσότερο ἴσως ἀπό κάθε ἄλλη φορά.
Ἡ ἐπιδημία τοῦ κορωνοϊοῦ, ἡ ὁποία συμπληρώνει ἕνα περίπου χρόνο ἔφερε σέ πολύ κόσμο «τά ἄνω κάτω». Οἱ ἀλλεπάλληλες «καραντίνες» καί ὁ περιορισμός τῆς ἐλεύθερης κυκλοφορίας. Ἡ ὑποχρεωτική μασκοφορία σέ ἐσωτερικούς καί ἐξωτερικούς χώρους. Οἱ καταιγιστικές ἐνημερώσεις μέσῳ τῶν Μ.Μ.Ε. Οἱ καθημερινές ἀναγγελίες κρουσμάτων (χωρίς τήν διάκρισιν τῶν λοιμώξεων τοῦ ἀναπνευστικοῦ καί τῶν θετικῶν εἰς τόν κορωνοϊόν περιστατικῶν) καί θανάτων (χωρίς καί ἐδῶ νά διευκρινίζονται οἱ ἀπό κορωνοϊόν καί οἱ μέ κορωνοϊόν θάνατοι). Οἱ συχνές ἀναφορές εἰς τά ἐμβόλια καί τούς ἐμβολιαζομένους, ἀλλά καί σέ περιστατικά παρενεργειῶν, παραλύσεων καί θανάτων ἐμβολιασθέντων, ὅλα αὐτά καί ἄλλα, τά ὁποῖα δέν μᾶς εἶναι γνωστά, κρατοῦν τούς συνανθρώπους μας σέ ἔντασι καί ὑπερδιέγερσι, ἀλλά καί σέ ἔντονη ἀγωνία καί ἀνασφάλεια περί τό «τί τέξεται ἡ ἐπιοῦσα».
Πέρα τούτων, ἡ στέρησις τοῦ συνταγματικοῦ δικαιώματος τῆς ἐλευθερίας τῆς Θείας Λατρείας μέ τόν ἀποκλεισμόν τοῦ Λαοῦ τοῦ Θεοῦ, τῆς συντριπτικῆς πλειονότητος τῶν Ἑλληνορθοδόξων Χριστιανῶν, ἀπό τήν λατρευτικήν καί λειτουργικήν συμμετοχήν του – τό καί βασικώτερον καί σπουδαιότερον ὅλων-, ἀφοῦ δέν ἀρκεῖ ἡ μετά τήν Ἱεράν Ἀκολουθίαν καί Θείαν Λειτουργίαν «κατ’ ἰδίαν προσευχή» δι’ ὀλίγα λεπτά τῆς ὥρας, θά ἔχῃ ἀπρόβλεπτες συνέπειες διά τό Χριστεπώνυμον Πλήρωμα. Καί ὅλα αὐτά ὑπό τήν ἀπειλήν καί ἐπιβολήν προστίμων καί ἄλλων συνεπειῶν.
Μέσα, λοιπόν, εἰς αὐτό τό κλῖμα τῶν πιέσεων, τῶν διώξεων καί τῆς ἀνασφαλείας οἱ παραινετικοί λόγοι τοῦ Ὁσίου Πορφυρίου διά ταπείνωσιν καί ἀνιδιοτέλειαν εἰς τήν Λατρείαν τοῦ Θεοῦ πίπτουν «ὡς δρόσος Ἀερμών ἐπί τά ὄρη Σιών», ἀποτελοῦν τό «βάλσαμο» τῆς ψυχῆς, τονώνουν καί ἐμψυχώνουν τόν κάθε πονεμένο καί ἐμπερίστατο συνάνθρωπό μας.
Καί ὁ Χριστιανός ποιητής μᾶς ἐνδυναμώνει ψυχικά:
«Ὦ πιστέ προχώρα, καί μή σταματᾶς,
τῆς ζωῆς ὁ δρόμος, εἶναι Γολγοθᾶς.
Ὅσο κι' ἄν ἡ νύχτα εἶναι σκοτεινή,
στήν καρδιά σου μέσα, δέν μπορεῖ νά μπῆ.
Κι' ἄν σάν ὁδοιπόρος, τώρα κουραστεῖς,
κάποτε γιά πάντα, θά ἀναπαυθῆς.
Ὦ ἀγάλλου ὁδοιπόρε, στό ταξίδι σου αὐτό,
ἔχεις σύντροφο γιά πάντα, τόν γλυκύτατο Χριστό.
Ἔχει ἀκόμη δρόμο ὡς τόν οὐρανό,
δύσκολο, θλιμμένο καί πολύ στενό.
Μά καί τοῦ Πατέρα, ἡ ἄσωστη πηγή,
ἔχει νά ζητήσεις, πίστι πιό τρανή».
Μέ αὐτό τό πνεῦμα τῆς θεοδίδακτης ταπεινώσεως καί μέσα εἰς τήν ἁγία ἀτμόσφαιρα τῆς Θείας Λατρείας ἄς ἀντιμετωπισθοῦν ὑπευθύνως καί ἁρμοδίως, ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ καί φόβῳ Θεοῦ, Ἐκκλησιαστικά – Πανορθόδοξα ζητήματα, ὅπως εἶναι τά σχίσματα εἰς τήν Οὐκρανίαν, τά Σκόπια καί τό Μαυροβούνιον, τά ὁποῖα ἀναδύονται καί ἔρχονται εἰς τό προσκήνιον, ἐπαπειλοῦντα καιρίως ἔτι πλέον τήν Πανορθόδοξον ἑνότητα, καί χρῄζουν θεοφωτίστων καί λεπτεπιλέπτων χειρισμῶν, «ἵνα μή χεῖρον τι γένηται». Ἀλλά καί διά τά Ἐθνικά μας θέματα, τά ὁποῖα ἀφοροῦν εἰς τήν ἐδαφικήν μας ἀκεραιότητα, τήν ἐθνικήν μας κυριαρχίαν εἰς τόν θαλάσσιον χῶρον καί τό Κυπριακόν ζήτημα, καί διά τά ὁποῖα ἔχουμε διαφορές καί προστριβές μέ τήν γείτονα πρός ἀνατολάς χώραν, εἶναι ἀνάγκη νά προσευχηθοῦμε ἐκτενῶς πρός τόν Κύριον κατ’ αὐτόν τόν πνευματικόν καιρόν τῆς μετανοίας.
Εὐχόμενος, ὅθεν, πᾶσαν παρά Κυρίου Παντοκράτορος ἐνίσχυσιν καί εὐλογίαν καί πᾶν ἀπό Θεοῦ δώρημα τέλειον ἐπ’ ἀγαθῷ τῆς Ἁγιωτάτης ἡμῶν Ὀρθοδόξου Καθολικῆς Ἐκκλησίας καί τῆς Ἑλληνορθοδόξου Πατρίδος ἡμῶν καί εὐλογημένον τό ἀρξάμενον Ἱερόν Τριῴδιον, διατελῶ,
Μετ’ εὐχῶν καί ἀγάπης
Ὁ Μητροπολίτης
† Ὁ Κυθήρων & Ἀντικυθήρων Σεραφείμ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.